Bruksizm, gün içerisinde istem dışı olarak dişleri uzun süreli sıkma ya da gıcırdatma davranışıdır. Bu durum, genellikle uyku esnasında artar ve yoğunluğu stres durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Çiğneme kasının güçlenmesiyle hastalığın şiddeti artar.
Yanakta çiğneme kası üzerinde ve çene eklemi hizasında ağrı meydana gelebilir. Ağrı; ilerleyen dönemlerde şakaklarda, boyunda ve omuzda da gözlenebilir. Genellikle sabah saatlerinde şiddetlidir. Ağız açma ve kapama hareketlerinde de ağrı ve eklemlerde klik sesi olabilir. Dişlerde sallanmalar, aşınmalar ve kırıklar görülebilir. Bu durumlara bağlı diş hassasiyeti gelişebilir.
Çiğneme kasının gevşemesi ve şikayetlerin ortadan kaldırılması için koruyucu plaklar hazırlanabilir ya da çiğneme kasına botoks uygulaması yapılabilir. Bruksizm dişlerin istenmeyen temaslarından kaynaklanıyorsa, işlem uygun diş tedavileri ile desteklenmelidir. Rahatsızlığın seviyesine göre kas gevşetici veya psikoterapi uygulamaları gerekli olabilir. İleri seviye rahatsızlıklarda eklem içinin yıkanması gerekebilir.
Dişler Üzerinde aşınmalar çatlaklar kırıklar meydana gelebilir, aşınmaya bağlı diş boyları kısaldığı için estetik olarak insanın daha yaşlı görünmesine sebep olabilir, fonetiğin (bazı seslerin) değişmesine sebep olabilir, kasılmalar ile beraber yüzde ağrılar meydana gelebilir, bu durumlar uyku kalitesinin düşmesine neden olur, dolayısı ile kişinin günlük yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
En yaygın sebebi stres ve aksiyete olsada, bruxism bir dizi faktörün bir araya gelmesi ilede ortaya çıkabilir, örneğin kötü hizalanmış dişler, diş eksiklikleri, genetik yatkınlık, ilaç kullanımı, alkol , kafein tüketimi gibi yaşam tarzı faktörleri de yer alabilir.
Dişleri sürekli sıkmak veya gıcırdatmak, dişlerin çevresindeki dokuya zarar verebilir özellikle aşırı baskı uygulanan dişlerde bu durum diş etlerinin gerilmesine iltihaplanmasına veya hassaslaşmasına yol açabilir.
Çoğu bruksizm vakası ameliyat gerektirmez, daha az invaziv tedavi yöntemleriyle yönetilebilir. Bu tedavi seçenekleri şunları içerebilir; Gece plağı (splint), Stres yönetimi ve gevşeme teknikleri, Fizyoterapi, İlaçlar, botulinum toksin uygulamaları, Diş düzeltme (ortodonti) Size uygun tedavi seçenekleri için doktorunuza danışınız.
DR. TÜLİN ÇAKIR / DT. AKIN ÇAKIR
